گروه ویتامین B به 8 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که در بسیاری از عملکردهای اندام‌ها و سیستم‌های بدن نقش مهمی بر عهده داشته و جزو مواد مغذی مورد نیاز بدن می‌باشند. لازم به ذکر است که گرچه ویتامین‌های گروه B در بدن با یکدیگر همکاری دارند، اما هرکدام به تنهایی نیز در بدن وظایفی را برعهده دارند. همانطور که می‌دانید حضور ویتامین‌ها در بدن از ابتلا به بیماری‌های مختلف جلوگیری می‌کند و با توجه به این مسئله که ویتامین‌ها در بدن ما ساخته نمی‌شود لازم است تا برای جذب آن‌ها رژیم غذایی متعادلی داشته باشیم و در صورت نیاز نیز مکمل‌های ویتامین مصرف کنیم.

در این مطلب قصد داریم به ویتامین B بپردازیم، اما اگر شما قصد دارید درباره انواع ویتامین‌ها و مواد غذایی حاوی آن‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنید می‌توانید به مقاله‌ای که پیش‌تر در سایت با عنوان ویتامین‌های مورد نیاز بدن خود را بشناسید، بارگذاری شده است، مراجعه کنید. در ادامه این مطلب از وبلاگ پارس بهروزان جم با ما همراه باشید تا به بررسی انواع ویتامین B و عوارض ناشی از کمبود آن‌ها بپردازیم.

انواع ویتامین B کدامند؟

همانطور که به آن اشاره کردیم سلول‌های بدن انسان برای داشتن عملکرد مناسب به گروه‌های مختلف ویتامین‌ها که ویتامین B نیز شامل آن می‌باشد نیازمند است. ویتامین‌های گروه B همگی محلول در آب هستند، این ویتامین‌ها برای تبدیل غذا به انرژی، تولید سلول‌های جدید خون، حفظ سلول‌های سالم پوست، مغز و سایر بافت‌های بدن ضروری می‌باشند. ویتامین‌های گروه B به 8 نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

• ویتامین B1 یا همان تیامین
• ویتامین B2 یا ریبوفلاوین
• ویتامین B3 یا نیاسین
• ویتامین B5 یا اسید پانتوتنیک
• ویتامین B6 
• ویتامین B7 بیوتین
• ویتامین B9 فولات
• ویتامین B12

به مجموعه گروه ویتامین B ویتامین ب کمپلکس می‌گویند، اغلب انواع ویتامین گروه B در غذاهای مشابه وجود دارند و افراد با داشتن رژیم غذایی متعادل می‌توانند ویتامین‌های مورد نیاز خود را تامین کرده و نگران عوارض کمبود آن‌ها در بدن خود نباشند. در ادامه به جزئیات بیشتر به بررسی هر کدام از این ویتامین‌ها می‌پردازیم.

تیامین (ویتامین B1)

تیامین یکی از ویتامین‌های گروه B است که نقش مهمی در رشد، سوخت و ساز، عملکرد و تکامل سلول‌های بدن برعهده دارد، بدن برای تبدیل کربوهیدرات‌ها به انرژی از تیامین کمک می‌گیرد و همانطور که می‌دانید کربوهیدرات‌ها برای تامین انرژی بدن به ویژه سیستم عصبی و مغز نقش مهمی را برعهده دارند. برای انقباض عضلات و هدایت پیام‌ها عصبی نیز به کمک تیامین در بدن نیاز است. مقدار تیامین روزانه مورد نیاز بدن وابسته به سن هر فرد است.

مواد غذایی حاوی تیامین، دانه‌ها و آجیل‌ها، گوشت و ماهی، غلات کامل، حبوبات، نان، ماکارونی و برنج غنی شده می‌باشند. باتوجه به اینکه غالبا تیامین مورد نیاز هر فردی از طریق مواد غذایی که مصرف می‌کنند تامین می‌شود، کمبود تیامین نادر است. ولی گروه خاصی از افراد در معرض ابتلا به کمبود این ویتامین می‌باشند.

• سالمندان
• افراد وابسته به الکل
• افراد مبتلا به دیابت
• افراد مبتلا به ویروس نقص ایمنی بدن
• افرادی که جراحی بای‌پس معده داشتند.
• افرادی که نارسایی قلبی دارند

کمبود تیامین

مواردی مانند دریافت ناکافی تیامین از رژیم غذایی یا دفع بیش از حد می‌تواند از علل کمبود تیامین باشد. کمبود این ویتامین در مراحل اولیه می‌تواند باعث کاهش وزن، گیجی، بی‌اشتهایی، از دست رفتن حافظه کوتاه مدت، علائم قلبی عروقی، ضعف عضلانی شود. اگر کمبود تیامین در بدن شدید شود منجر به بیماری‌ بربری می‌شود که علائمی مانند تحلیل عضلات، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی دست‌ها و پاها و ضعف رفلکس‌ها می‌شود.

ریبوفلاوین (ویتامین B2)

ریبوفلاوین یکی دیگر از ویتامین‌های گروه ویتامین B است که نقش بسیار مهمی در عملکرد طبیعی سلول‌ها، رشد و نمو، تولید انرژی، تجزیه داروها، تبدیل اسید آمینه تریپتوفان به نیاسین و سوخت و ساز چربی‌ها دارد. بدن ما توانایی ذخیره مقدار کمی از ریبوفلاوین در کبد، کلیه و قلب را دارد، البته لازم به ذکر است که مصرف زیادی از این ویتامین با توجه به محلول در آب بودن آن جذب نخواهد شد و از طریق ادرار دفع می‌شود. مقدار نیاز روزانه از این ویتامین نیز وابسته به سن و جنسیت است.

مواد غذایی حاوی ریبوفلاوین، تخم مرغ، شیر کم چرب، گوشت، سبزی‌های سبز، غلات غنی شده و نان می‌باشند. کمبود این ویتامین نیز مانند تیامین نادر است، اما افرادی هستند که در معرض کمبود این ویتامین قرار دارند:

• افرادی که لبنیات مصرف نمی‌کنند.
• افراد گیاهخواری که لبنیات و تخم‌مرغ مصرف نمی‌کنند.
• زنان در دوران بارداری و شیردهی و نوزادان.
• ورزشکارانی که گیاهخوار هستند.
• افرادی که مبتلا به بیماری کمبود ناقل ریبوفلاوین هستند.

کمبود ریبوفلاوین

همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم کمبود ریبوفلاوین ناشی از مصرف ناکافی خوراکی‌های حاوی این ویتامین‌ است، اما برخی از افرادی که مبتلا به بیماری‌های هورمونی مانند کم‌کاری تیروئید هستند می‌توانند دچار کمبود این ویتامین شوند. علائم کمبود این ویتامین عبارت‌اند از:

• تورم دهان و گلو
• اختلالات پوستی
• زخم در گوشه دهان
• پرخونی
• ترک خوردن لب‌ها
• گلو درد
• خارش و قرمزی چشم‌ها
• ناباروری
• ریزش مو
• آسیب به کبد و سیستم عصبی
• آب مروارید

نیاسین (ویتامین B3)

نیاسین از دیگر زیرمجموعه‌های گروه ویتامین B است که مانند دیگر ویتامین‌های گروه B به طور طبیعی در بسیاری از خوراکی‌ها قرار دارند، این ویتامین در تبدیل غذا به انرژی و رشد و عملکرد طبیعی سلول‌های بدن ضروری است. مواد غذایی حاوی نیاسین، ماهی، مرغ، گوشت گاو، برخی از انواع آجیل و حبوبات، نان و غلات می‌باشد. افرادی که در معرض کمبود نیاسین می‌باشند:

• افراد مبتلا به سندرم کارسینوئید.
• افرادی که رژیم غذایی آن‌ها کمبود نیاسین دارد.
• افراد مبتلا به سوء تغذیه، بی‌اشتهایی و بیماری التهابی روده
• افراد مبتلا به ایدز
• افراد مبتلا به بیماری هارت‌ناپ

کمبود نیاسین

کمبود نیاسین نیز مانند انواع دیگر ویتامین B ناشی از کمبود غذاهای مصرفی شامل این ویتامین است. کمبود شدید نیاسین می‌توان منجر به بیماری پلاگر شود که علائمی مانند سردرد، خستگی مفرط، افسردگی، استفراغ، اسهال، یبوست، زبان قرمز روشن، توهم، از دست دادن حافظ و رفتار پرخاشگرانه دارد.

سخن آخر

در این مقاله از وبلاگ سایت پارس بهروزان جم به بررسی 3 مورد از ویتامین‌های گروه ویتامین B پرداختیم، این مقاله قسمت اول بررسی‌ ویتامین‌های گروه B است، شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با دیگر ویتامین‌های گروه ویتامین B به قسمت دوم این مقاله مراجعه کرده و آن را مطالعه کنید. امیدواریم که مطالب مطرح شده در این مقاله برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد، ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.